පළිඟු රෑනක ජීවිතය – “Wingfield Family”

ලංකේය වේදිකා නාට්‍ය කලාව තුළ නව පර්ෂේණාමක භාවිතාවක් ගොඩනැගීමට උත්සාහ කරන පූජීත ද මැල් නාට්‍යකරුවාගේ Wingfield Family (පළිඟු රෑන) නාට්‍යය මාස කීපයකට පෙර බණ්ඩාරනායක සම්මන්ත්‍රණ ශාලාවේ මිහිලක මැදුරේදි නැරඹිමට අවස්ථාව ලැබිණ. මෙම නාට්‍යය නැරඹූ පසු බොහෝ දේවල් සිතුනත් මේ ලිවීම ආරම්භ කිරීමට කාලයක් ගතවිය.

මූලිකවම Wingfield Family සාමාන්‍ය ප්‍රොසීනියම් වේදිකාවේ නාට්‍ය රසවිඳින ප්‍රේක්ෂකයන්ට නව අත්දැකීම් රැසක් ලබාදුන් නාට්‍යයක් විය.

මෙම නාට්‍යය හෙන්රි ජයසේන නාට්‍යකරුවා විසින් පරිවර්තනය කරන ලද ඇමෙරිකානු නාට්‍යකරු ටෙනිසි විලියම්ස්ගේ The Glass Menegerie(1944) නාට්‍යයේ නව නිෂ්පාදනයකි. Menegerie යන්න ශබ්ද කෝෂ අර්ථයට අනුව මහජන ප්‍රදර්ශනය සඳහා තබා ඇති හෝ පුද්ගලිකව පවත්වාගෙන යන වන සතුන් එකතුවකි. මීට පෙර මෙම නාට්‍යය නාට්‍යකරුවන් කීපවතාවක්ම නිෂ්පාදනය කිරීම ද විශේෂත්වයකි. හෙන්රි ජයසේන “අහස් මාලිගා” (1966) ලෙස අනුවර්තනය කරමින් නිෂ්පාදනය කල අතර බුද්ධික දමයන්න “පළිඟු රෑන” (1995) ලෙස නිෂ්පාදනය කරන ලදි.

පසුකලෙක කැලණිය සරසවියේ ශිෂ්‍ය කණ්ඩායමක් විසින් “පුංචි පළිඟුරෑන” ලෙස නීෂ්පාදනය කල මෙම නාට්‍යය පූජිත ද මැල් විසින් පේරාදෙණි විශ්ව විද්‍යාලයේ ශිෂ්‍ය කණ්ඩායමක් සමග 2012දී පර්යේෂණ රංගයක් ලෙස ඉදිරිපත් කර ඇත. එමෙන්ම, ඔහු විසින්ම 2021 දී ඉන්දියානු ශිෂ්‍ය කණ්ඩායමක් සමග පර්යේෂණ රංගයක් ලෙස The Glass Menegerie ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් නිෂ්පාදනය කර ඇත. මෙම නාට්‍යය සමග ඔහුගේ අඛණ්ඩ සම්බන්ධය, නවමූ පර්යේෂණාක්මක හැඩයකින් Wingfield Family ලෙස ලාකේය වේදිකාවට ගෙනඒමට හැකීවූ බව අපගේ විශ්වාසයයි.

ටොම් විම්ෆීල්ඩ්ගේ අතීත මතකයක් ලෙස ගොඩනැගෙන මෙම නාට්‍යය ඔහුගේ මව, නැගණීය සහ ඔහුගේ මිතුරකු වටා ගොඩනැගෙයි. “Memory Play” ශානරයට අයත් මෙම නාට්‍යයේ මොහොත නිර්මාණය වන්නේ 1937 ඇමෙරිකාවේ බිඳ වැටුණු සමාජ පරිසරයක පුද්ගල පැවැත්මේ යථාර්තය, මතකයන්, සිහින පදනම් කරගෙනයි. මෙම නාට්‍යය සඳහා ටෙනිසි විලියම්ස් ඔහුගේම කෘති දෙකකින් ආභාශය ලබා ඇති බව සඳහන් වේ. එනම් ඔහු විසින් රචනා කරන ලද කෙටිකතාවක් වන “Portrait of a Girl in Glass” සහ “The Gentleman Caller” තිර නාටකයයි. පූජිත ද මැල් “Wingfield Family” නිෂ්පාදනය කිරීමේදී “The Glass Menegerie” නාට්‍ය පිටපතට අමතරව ටෙනිසි විලියම්ස්ගේ “Portrait of a Girl in Glass” කෙටි කතාවේ ආභාශය තවදුරටත් ලබාගෙන ඇති බව පෙනේ.

මෙම නාට්‍යයේ චරිත 4ම තම ජීවිතයේ පැවැත්ම පිළිබඳ කුඩා කාලයේ ගොඩනැගුණු සිහින සහ වර්තමාන පැවැත්ම පිළිබඳ සිතමින් ජීවත්වන බව පෙනේ. ටොම් ගේ පියා දුරකථන රැහැන් අදින සමාගමක සේවය කල අතර තම බිරිඳ, සහ දරුවන් හැර දමා යන්නේ “වඩාත් දුරස්ත සබඳතා වලට කැමති නිසා බව” සඳහන් කරමිනි.

නාට්‍යය ඇරඹෙන්නේ පියා ගිය ආකාරයට පුතාද තම පවුල හැර දමා ගිය මතකයක් ලෙසය. ටොම් සපත්තු කම්හලක රැකියාව කරන කම්කරුවෙක් වන අතර ඔහුගේ ආශාව කවියකු වීමටයි. නීරස, ඒකකාරි ජීවිතයකට කොටූවූ ටොම් මනුෂ්‍යයකු ලෙස ජීවත්වන්නේ රාත්‍රි කාලයේ විනෝද අවකාශ තුලයි. පියා තම පවුල අතහැර ගිය පසු මව වෙහෙසෙන්නේ දරුවන්ගේ අනාගත සාර්ථකත්වය මත පවුලේ ප්‍රශ්න විසඳාගත හැකිය යන ෆැන්ටසිය තුළයි. ඇය තරුණවියේදි විවිධ මනමාලයන් ඇයව බලන්න ආ හැටි, ඔවුන් සමඟ ගොඩනැගුණු සම්බන්ධතාවයන්, ඔවුන්ගේ තරාකිරම් හා වත්කම් මෙන්ම ඔවුන් සමග විවා වූවානම් තමාගේ ජීවිතය වෙනසකට භාජනය වීමට තිබූ අවකාශ පිළිබඳ සිතමින් ඇය යම් ආකරයක ෆැන්ටසියක ජීවත් වේ.

මෙම පවුලේ එකම දියණිය වන ලෝරා යම් ශාරිරික ආබාධයකින් පෙලෙන අතර ඇය විවාහපත් වීමට ඇති වයසේ සිටින ඇය ජීවත්වන්නේ කූඩා වීදුරු සතුන් සමග විනෝද වෙමින්වේ. මවගේ පෙරැත්ත මත ලෝරාට මනමාලයකු සෙවීමේ අරමුණ ඇතිව ටොම් තම කම්හලේ මිතුරකුට නිවසේ රාත්‍රි භෝජන සංග්‍රහයකට ආරාධනා කරයි. ඔහු ජිම් වන අතර පාසල් වියේදි ලෝරා ජිම් පිළිබඳව සිතින් ඒකපාර්ශවික ප්‍රේමයක් ගොඩනගා ගෙන ඇති බව හෙලිවේ.

ජිම් පාසල් වියේ විවිධ දක්ෂතා ඇති ශිෂ්‍යයකු වූ අතර ඔහුට ද අතීත අපේක්ෂාවන් සාක්ෂාත් කරගැනීමට නොහැකි වී ඔහු අනාගතය සාර්ථකකර ගැනීමේ ෆැන්ටසියක සිටී. ලෝරා සහ ජිම් මෙම රාත්‍රි භෝජන සංග්‍රහයේදි, ඔවුන්ගේ මතකයන් සහ හැඟීම් සමග යම් ප්‍රේමනීය සම්බන්ධතාවක් ගොඩනැගෙමින් පවතින අතරතුර, සියල්ල බිඳ වැටෙන්නේ ඒ වනවිටත් ජිම් විවාහ ගිවිස ගෙන ඇති බව ආරංචි වීමෙනි. ලෝරාගේ විඳුරු සතුන් එකතුවේ ඇයගේ ප්‍රියතම “කඟවේනා” ජීම් අතීන් බිඳී යන්නේද මේ අවස්ථාවේය.

පූජිත මෙම නාට්‍යය තූළ ගොඩනැගෙන චරිත අතර යථාර්ත සහ ෆැන්ටසි මොහොත සමකාලින ලංකේය මොහොතේ ප්‍රකාශනයක් ලෙස කියවිය හැක. පුද්ගලයන්ගේ සාමුහික සිහින බිඳ වැටුණු ලංකා සමාජයේ මෙවැනි මොහොතක, සියුම්ව බිඳවැටෙන පුද්ගලිකත්වයේ පැවැත්ම පීළිබඳ අවබෝධ කරගැනීම සඳහා මෙම නාට්‍යය අපට බොහෝ අර්තකතන සපයයි. ලෝරා සෙල්ලම් කරන වීදුරු සතුන් යනු මෙම පවුලේ පැවැත්මේ සංකේතයක් ලෙස ගත හැක. එම වීදුරු සතුන් ආකර්ශණිය මෙන්ම ඒවා ඉක්මනින් බිඳවැටීමට ලක්වීමේ ඉඩකඩ ද අපට සන්නිවේදනය කරයි.

මෙම පුද්ගල බිඳවැටීම් සඳහා සමාජ පැවැත්ම කෙතරම් ඉඟිකරනවාද යන්න මෙම නාට්‍යයෙන් සියුම්ව ගොඩනගයි. විශේෂයෙන් මහා ආඛ්‍යාන වලින් වැසී යන පුද්ගලිකත්වයේ නශ්ටාවශේෂයන් අර්ථකතනය කරගැනීමට මෙම නාට්‍ය්‍ය කවුළු ගණනාවක් නිර්මාණය කරයි. ටෙනිසි විලියම්ස් තම පෞද්ගලික අත්දැකීම් ආශ්‍රයෙන් ස්වයං චරිතාපදානමය භාවිතාවකින් ගොඩනගන ලද මෙම නාට්‍යය වසර ගණනාවකට පසු, එම සමාජ සන්දර්භයට පරිබාහිර සමාජයක මිනිසුන්ගේ ජීවිතවල යථාර්ථයන් හා සිහින විමසීමට ඇති හැකියාව විස්මය ජනකය.

මාගේ පෞද්ගලික අදහස ටෙනිසි විලියම්ස්ගේ මෙම නාට්‍ය භාවිතාව ගොඩනැගෙන්නේ බර්ටෝල්ට් බ්‍රෙෂ්ට් සහ ගාර්ෂියා ලෝකා යන නාට්‍යකරුවන්ගේ ආභාශයේ සාම්‍යයක් කැටිකර ගනිමිනි. ටෙනිසි විලියම්ස් මෙම නාට්‍යයේදි බර්ටෝල්ට් බ්‍රෙෂ්ට්ගේ “පරාරෝපණ” සංකල්පය නව අර්ථකතනයකට භාජනය කරමින්, පරාරෝපණය “පුද්ගලයෙකුගේ වටපිටාව සමඟ සම්බන්ධතාවය පිළිබඳ හැඟීම සවිඥානිකව හෝ අවිඥානිකව නැතිවීම” නාට්‍යයේ ප්‍රධාන අංගය බවට පත් කර ඇත.

බ්‍රෙෂ්ට් තම ප්‍රේක්ෂකයින් මායාවට පැන යාම වැළැක්වීමට උත්සාහ කරයි. විලියම්ස් තම චරිත කෙසේ හෝ වෙන් කරන ලද යථාර්ථයේ ලෝකයක් අත්පත් කර ගැනීම වළක්වයි. එදිනෙදා ජීවිතයේ ඉල්ලීම් සමඟ සාර්ථකව කටයුතු කිරීමට කිසිදු චරිතයකට සැබවින්ම හැකියාවක් නැති අතර සියල්ලන්ම තමන්ගේම සිහින ලෝකයේ රැකවරණය පතමින් මායාවම ආත්මීය යථාර්ථයක් බවට පත්කර ඇත.

පූජිත නිර්මාණය කරන නාට්‍ය ආකෘතිය සමකාලින ජීවන රිද්මය කැටිකරගත් එකක් වේ. ඔහු ප්‍රොසීනියම් රංගය වෙනසකට භාජනය කරමින් මෙම නාට්‍යය Community Theater හා Living Room Theater යන ක්‍රමවේද අනුව ගොඩනගයි. එය ප්‍රොසීනියම් රංගයේ සීමා මගහැර, ප්‍රේක්ෂකයින්ට නාට්‍යය හා බඳ්ධවීමට ඇති අවකාශ තවදුරටත් වර්ධනය කරයි. මේ අනුව, මෙම නාට්‍යයේ අර්ථයන් සම්මුඛ කිරීම සඳහා ගොඩනගන ලද රංග ආකෘතිය අතිශයින් ආකර්ශණීය වේ. නාට්‍යයේ අනෙකුත් අංශයන් අවමවාදි ලෙස භාවිතා කරමින් ගොඩනගා ඇති මෙම නාට්‍යය, නළුවාගේ ශාරිරික භාෂාව රංග කාර්යයේ මූලික පදනම කරගෙන ඇත. චාන්දනී සෙනෙවිරත්න, සේවියර් කණ්ෂ්ක, මනුෂි ටානියා, බිම්සර සිල්වා රංග ශිල්පීන් ඉතා සියුම් රංග භාවිතාවක නියලේ. ඔවුන්ගේ රංගනයන් ප්‍රේක්ෂකයාට තම මව, සහෝදරයකු, සහෝදරියක හෝ තමාගේ ජීවන අභිලාශ, මතක හා සිහින සමග අභ්‍යන්තර සංවාද ඇති කිරීමට සමත්වන පරිදි සියුම් ව ගොඩනගා තිබේ. ඔවුන් ජීවත්වන සමාජ පසුතලය පිළිබඳ අදහස ගොඩනැගෙන්නේ චරිත අභ්‍යන්තරිකව බිඳවැටීමේ විලාපයන් ලෙසය. රංගය සමකාලින මොහොතේ රිද්මය සමඟ ගොඩනැගීමට නදීක වැලිගොඩපොලගේ සංගීත ප්‍රකාශනය ඉතා වැදගත් වී ඇත.

එමෙන්ම, දමිත ඉද්දමල්ගොඩගේ පසුතල නිර්මාණය, චිරන්ති මල්ලිකාරච්චි ඇඳුම් නිර්මාණය ඇතුළු අනුෂාංගික අංශයන්ගේ ශිල්පී දායකත්වය නාට්‍යයේ මුඛ්‍ය අර්ථය ගොඩනැගීමට ප්‍රබල දායකත්වයක් ලබාදි ඇත.

• සුදත් අබේසිරිවර්ධන